BİTKİSEL ÇAYLARIN GÜCÜ
Bitkisel çaylar, genellikle aromatik lezzeti için tüketilen veya günlük rahatsızlıkları gidermek için tedavi amaçlı kullanılan bitkiden veya bitki karışımlarından oluşurlar. Eskiden yalnızca aktarlardan alınabilen ve genellikle zahmetli işlemler sonrası hazırlanabilen bitkisel çaylar, günümüzde market raflarında, poşetlerde kolay kullanıma hazır bir şekilde satılmaktadır.
Kantaron çayı, içerdiği “hiperisin” maddesi sayesinde orta şiddetteki depresyona karşı faydalıdır. Nane çayı, mide-bağırsak spazmını azaltıcı özellik gösterir. Hazımsızlığa ve bulantıya iyi gelir. Migren, uykusuzluk ve baş dönmesi sorunlarında faydalı olabilir. Nefes almayı kolaylaştırıcı etkisi sebebiyle astım, grip, bronşit ve öksürük için yararlıdır. Heyecanı ve korkuyu yatıştırıp sinirleri gevşetir. Ancak nanenin, çay gibi kaynatılarak sıkça tüketilmesi durumunda gebeliğin gelişimini olumsuz etkilediği bilinmektedir. Zencefil-ıhlamur çayı; nefes darlığı, astım, bronşit ve soğuk algınlığı problemlerine iyi gelir. Gevşetici ve sakinleştirici etki gösterir. Anason çayı; hazmı kolaylaştırır, anne sütünü artırır, sakinleştirici etkisiyle sinirleri yatıştırır, kan dolaşımını düzenler, uykusuzluğu önler ve migren ağrılarını azaltır. Yeşil çay; bağışıklık sistemini güçlendirir, direnci artırır ve sakinleştirici özelliği ile sinirleri yatıştırır. Rezene çayı, düz kaslardaki spazmları giderici olarak kullanılır. İltihap giderici ve süt artırıcı etki gösterir. Limon çayı; A, B, C ve D vitaminlerini içerir. Soğuk algınlığı, mide bulantısı ve hazımsızlık sorunlarında rahatlıkla kullanılabilir. Tansiyonu düşürür ve sinir sistemini yatıştırır. Melisa çayı, sakinleştirici ve antiseptik etkilere sahiptir. Huzursuzluğu ve sıkıntıları giderir. Baş dönmesi ve kulak çınlaması gibi şikayetleri azaltır. Ayrıca hazımsızlıkta, baş ağrısında ve migrende faydalıdır. Papatya çayı; boğaz, solunum yolu, mide ve bağırsak iltihaplarını ve ağrılarını gidermede faydalı olup içimi son derece yumuşak bir çaydır.
Sıklıkla önerilen papatya çayı, yeşil çay gibi bitki çaylarının demir emilimini azaltıcı etkisi bulunmaktadır. Bitkisel çay tüketim miktarının, karışımının ve tüketme sıklığının bir uzman tarafından önerilmesi gerekmektedir. Kaynatılan ya da demlenen bitki çayları iki saat içinde tüketilmelidir. Çünkü uzun süre bekleyen bitki çaylarının içerisinde bakteri ürediğinden bu çaylar yarardan çok zarar verebilmektedir.
Türkiye, bir bitki cenneti olmasına rağmen ülkemizde değerini bilemediğimiz, dolayısıyla değerlendiremediğimiz pek çok bitki bulunmaktadır. Bitki çayları, kimyasal katkılı birçok içeceğe göre oldukça iyi bir seçenektir. Bitki çayları sıcak içilebildiği gibi soğuk olarak da içilebilmektedir. Özellikle yaz aylarında soğuk olarak tüketilen bitki çayları, vücuttaki sıvı açığını sağlıklı bir şekilde kapatmaktadır. Tabi her durumda olduğu gibi bitki çaylarını tüketirken de aşırıya kaçmamaya dikkat edilmelidir.
Sözlerimi konu ile ilgili güzel bir atasözü ile sonlandırmak istiyorum:
“İyi bir sağlık, varlıklı olmaktan değerlidir.”
(İngiliz atasözü)
Sağlığımızın kıymetini bildiğimiz güzel günler dilerim…
Hilal ŞAHİN GÜNEŞSU (Diyetisyen)
[email protected]
Tesekkurler