Karslı Oluver Öztürkler, “ İmtihan” adlı romanıyla eğitim camiasındaki uzun yıllara dayanan tecrübesini halk kültürüyle buluşturdu.
Halk kültürü, âşık edebiyatı ve Kars coğrafyasının derin tarihsel hafızasını çağdaş bir anlatıyla buluşturmayı amaçlayan Sancaktepe İlçe Millî Eğitim Şube Müdürü Oluver Öztürkler, ilk romanı İmtihan ile edebiyat dünyasında güçlü bir çıkış yaptı.
Osmanlı–Rus sınır boylarında geçen roman, Samikale’den Suhara’ya uzanan bir yolculuğun, bir milletin kaderle yüzleşmesinin ve halk irfanının asırlardır süren direncinin hikâyesini anlatıyor.
Âşık Sümmani’den Mihrali Bey’e uzanan destansı bir kurgu
Oluver Öztürkler, halk âşıklığı geleneğinin üç büyük damarını aynı potada buluşturuyor, "Âşık Sümmani’nin hikmet dolu şiirleri, Âşık Şenlik’in bağımsızlık nefesi, Mihrali Bey’in cesur ve sarsılmaz mücadele ruhu."
Roman, bu üç ismin sözlü kültürde yaşayan destanlarını tarihî olayların içine yerleştirerek yeniden kurguluyor. 93 Harbi sonrası Kars ve çevresinin yaşadığı kırk yıllık işgal döneminde halkın direnişine öncülük eden ozanlar, şairler ve kahramanlar romanın ana eksenini oluşturuyor.
Yazar, öykünün Âşık Sümmani ve Âşık Şenlik’in şiirlerinden, Mihrali Bey’in halk arasında anlatılan hikâyelerinden ve dönemin gerçek olaylarından ilham aldığını belirtiyor. Ancak metnin, sözlü kültürün farklı varyantlarını harmanlayan özgün bir kurgu olduğunu özellikle vurguluyor.
Yazar notunda şu temaslar dikkat çekiyor: “Âşık Şenlik’in Revan dönüşü zehirlenerek hayatını kaybetmesine yapılan göndermeler, “Yetimler Okulu” sahnesinin Kazım Karabekir Paşa’nın “Gürbüz Çocuklar Ordusu”ndan esinlenmesi, Dr. Esat Oktay’ın anısına yer verilen bölümler, Murat Çobanoğlu ve Şeref Taşlıova’ya bilinçli bir selam niteliğindeki karakterler, Âşık Veysel ile kurgulanan sembolik karşılaşma, Sözlü kültürün yazılı edebiyata aktarılması çabasının altı çizilmesi”
Tüm bu unsurlar, romanın hem tarihsel bir bilinç taşıdığını hem de kültürel bir vefa eseri olduğunu gösteriyor.
Kars, 1877–1878 Osmanlı–Rus Savaşı’nın ardından yaklaşık kırk yıl süren bir işgal dönemine sahne oldu. Bu süreçte bölge ozanları halkın moralini diri tutmak, direniş ruhunu ayakta tutmak, kimliğin ve dilin korunmasını sağlamak için büyük çaba gösterdi. İmtihan, tam da bu çabanın romanlaştırılmış hâli olarak değerlendiriliyor.
Şairlerin nefeslerinin, ozanların sazının ve halkın gönlünde yaşayan hikmetli sözlerin bir roman örgüsüne dönüşmesi, eserin hem edebi hem tarihî yönden değerini artırıyor.
1974 Kars doğumlu olan Oluver Öztürkler, eğitim camiasındaki uzun yıllara dayanan tecrübesini halk kültürüyle buluşturuyor. Çamçeşme Ortaokulunda müdürlük yapmasının ardından Sancaktepe İlçe Millî Eğitim Müdürlüğünde şube müdürü olarak görevini sürdüren Öztürkler’in bu romanı, hem eğitimci kimliğinin hem de kültüre bağlılığının bir yansıması niteliğinde.
Bir milletin bağımsızlık ülküsünü, ozanların dilinden süzülen şiirleri, sınır boylarında yaşanan çetin mücadeleleri ve halkın yüreğindeki sabrı anlatıyor.
Öztürkler, eserini şu cümleyle özetliyor: “Bu metin, yalnızca geçmişi anlatmak için değil; bu kültüre, bu dile ve bu toprağa gönül veren insanlara duyulan saygının bir ifadesidir.”
Yorumlar
Kalan Karakter: